KОMPYUTЕR DАSTURLАRIGА BО‘LGАN INTЕLLЕKTUАL MULK HUQUQI HIMОYАSINI TАKОMILLАSHTIRISH MАSАLАLАRI
Abstract
Ta’kidlash joizki, kompyuter dasturlari mualliflik huquqi bilan himoyalanishi xalqaro miqyosda tan olingan tamoyildir. TRIPS Bitimining 10.1-moddasi va Butunjahon mualliflik huquqi to‘g‘risidagi shartnomaning 4-moddasiga ko‘ra, dasturlar – matnli yoki obyekt kod shaklida bo‘lishidan qat’iy nazar – adabiy asarlar sifatida mualliflik huquqiga ega obyektdir. Shunday ekan, dasturiy mahsulotning turli platformalarga moslashtirilgan variantlari (masalan, “porting” qilingani), uning yangilangan va takomillashtirilgan versiyalari yoki lokalizatsiya (boshqa tilga tarjima qilinishi) kabi holatlar asl asardan kelib chiqqan hosila asarlar sifatida qaraladi va ularni yaratish faqat huquq egasining ruxsati bilan amalga oshirilishi mumkin. Berne konvensiyasining 12-moddasida mualliflarga o‘z asarlarini moslashtirish va ishlov berish (adaptatsiya va aranjirovka) bo‘yicha mustaqil huquq berilgan. Shu sababli, dastur kodini o‘zgartirib, uni yangi muhitga moslashtirish ham muallifning alohida huquqi hisoblanadi.
References
1. Bеrn kоnvеnsiyаsi (Bеrnе Cоnvеntiоn fоr thе Prоtеctiоn оf Litеrаry аnd Аrtistic Wоrks), 1886-yil, оxirgi о‘zgаrtirish 1971-yil (Pаrij).
2. C. Geiger. “Software as a Copyright Work,” IIC -International Review of Intellectual Property and Competition Law, Vol. 45, 2014.
3. TRIPS Аgrееmеnt –Аgrееmеnt оn Trаdе-Rеlаtеd Аspеcts оf Intеllеctuаl Prоpеrty Rights, 1994-yil, Mаrrаkеsh Аgrееmеnt Еstаblishing thе Wоrld Trаdе Оrgаnizаtiоn.
4.WIPO. Standing Committee on Copyright and Related Rights –Reports and Materials, 2022.5.V. Ginsburg. “Fair Use for Free, or Permitted-but-Paid?” Berkeley Technology Law Journal, 2006.
