ҚАДИМГИ ТУРКЛАРДА ИНСОН ТАНАСИ БИЛАН БОҒЛИҚ КАСАЛЛИКЛАРГА ТЕГИШЛИ СЎЗ ВА АТАМАЛАР

Abstract

Қадимги турк табобатида энг кўп аҳамият берилган касалликлар орасида инсон танасига алоқадор кўплаб сўз ва атамалар учраб, уларнинг катта бир қисми Ўрхун-Энасой битиктошлари, “Девону луғати-т-турк”, арабча – туркча сўзликлар каби илк ва ривожланган ўрта асрларга тегишли ёзма асарларда тилга олинган бўлса, сезиларли бир қисми эса бугунги туркий тилларда учрайди. Айниқса, “оқсоқ”, “чўлоқ”, “кўтарам” (кўталанг), “баймоқ” (маймоқ), “букри” каби инсон танасининг турли қисмлари билан боғлиқ хасталиклар қадимда бўлганидек, бугунги кун туркий тилларида ҳам деярли ўзгаришга учрамасдан сақланиб қолган. Буни ўзбек тили ва шеваларида ўрин олган сўз ва атамалар ҳам кўрсатиб турибди.